America Hurrah

του Jean-Claude Van Itallie - στο θέατρο Άσκηση


Ναι, ναι άλλη μια παράσταση που παρουσιάζεται για δεύτερη χρονιά. Πέρυσι όμως την έχασα γιατί δε με έλκυε το θέμα, οπότε φέτος άδραξα την ευκαιρία, τώρα που είμαστε στο ξεκίνημα της σαιζόν και οι πειρασμοί είναι λιγοστοί. Εξάλλου το αθηνόραμα την έχει με 4 αστέρια, πως θα μπορούσα να προσπεράσω.

Πρόκειται για δύο μονόπρακτα, την Ακρόαση και το Μοτέλ. Στο οριτζινάλε America Hurrah, περιλαμβάνεται και ένα τρίτο μονόπρακτο, η τηλεόραση, που εδώ δε παρουσιάζεται.
Η απόδοση είναι σουρεαλιστική, παρανοική, με εναλλαγές έντασης και απόλυτης σιωπής. Οι ηθοποιοί κάνουν εκπληκτικά πράγματα με τα σώματα τους, χτυπιούνται, εκτινάζονται, κινούνται σα μέσα σε παχύρεστο υγρό, σα λαστιχένιες μαριονιέττες, και η εκφραση του προσώπου τους, πότε ανθρώπινη, πότε γκροτέσκο, πότε πλαστικής κούκλας.


Η "Ακρόαση" ξεκινά σε ένα γραφείο ευρέσεως εργασία, περνάει στο δρόμο όπου γίνεται ένα ατύχημα, και καταλήγει σε ένα πάρτυ. Μιλάει για την ανεργεία και την ασημαντότητα του καθένα μας μέσα στο σύνολο της κοινωνίας. Μήπως να ζητήσουμε και συγνώμη που ζούμε;

- Νομίζετε ότι είστε αναντικατάστατος;
- Ναι, ναι, αλήθεια, αλήθεια, ναι, αλήθεια, αλήθεια, αλήθεια, αλήθεια...

Πρώτη σκέψη και πικρή που μου ήρθε, όχι καρδιά μου, ουδείς αναντικατάστατος. Τώρα που το γράφω, σκέφτομαι, όχι, αναντικατάστατος είναι ο οποιοςδήποτε, για τους ανθρώπους που τον αγαπάνε, που έχει αγγίξει. Αναντικατάστατος ούτως ή άλλως επειδή είναι μοναδικός. Κανείς άλλος ακριβώς ο ίδιος.

- Εγώ φτΑΙω. ζητΑω συγνΩμη. μπορΕΙτε να με βοηθήσετΕ;
- Ο επόμενος

Να πω την αμαρτία μου με κούρασε αν και έχει στιγμές πολύ δυνατές. Είναι και διάχυτη από βία και σεξ κτηνώδες, και ενοχλήθηκα. Ίσως γιατί με έφερε αντιμέτωπη με τα βαθύτερα άσχημα ένστικτα του ανθρώπου, ένστικτα που τα νοιώθω ξένα σε μένα (ή μήπως προσποιούμαι ότι είναι ξένα και για αυτό ενοχλήθηκα τόσο;)



Στο "Μοτέλ" μια τεράστια μαριονέττα ξενοδόχος περιγράφει, σχεδόν ουρλιάζοντας, τα χαρίσματα του δωματίου, και δύο επίσης τεραστίων διαστάσεων ταξιδιώτες, κάνουν σεξ και καταστρέφουν ότι βρουν μπροστά τους. Όλο αυτό διαδραματίζεται με ταυτόχρονο εκλεπτυσμένο σερβίρισμα κρασιού και φαγητού από 2 ηθοποιους (ντυμένες με βραδυνές τουαλέτες) στο κοινό. Γεμάτο από συμβολισμούς. Δεν έπιασα και πολλά πράγματα από τους συμβολισμούς αλλά έννοιωσα πολλά συναισθήματα και καθηλώθηκα.

Κρατώ αυτή τη φράση, για να θυμάμαι ότι όλοι μας ανήκουμε στο ανθρώπινο γένος, και αν όχι όλοι μας, οι περισσότεροι από μας, νοιώθουμε χαμένοι.

Όλοι οι άνθρωποι παντού κάθονται μέσα στη παλάμη του Θεού. Περιμένοντας, από που, προς τα που.



Ένα πολύ δυνατό σημείο της παράστασης είναι ο τρόπος που τελειώνει. Δε πέφτει αυλαία. Τρεις από τους ηθοποιούς στίνονται στην έξοδο, στυλιζαρισμένοι, και με το κολημένο χαμόγελο στο πρόσωπο, κοιτάζουν τους θεατές. Αμηχανία στο κοινό. Δε ξέρουμε τι να κάνουμε. Κάποια στιγμή ένα δειλό μουδιασμένο χειροκρότημα. Οι ηθοποιοί ακίνητοι. Σιγή στο κοινό. Ένας γενναίος σηκώνεται πρώτος και φεύγει, το κεφάλι σκυφτό. "Σας άρεσε;" ρωτάει η ηθοποιός. Σιγά, σιγά, οι θεατές παίρνουν το θάρρος και αποχωρούν, "σας άρεσε;" ρωτάνε οι ηθοποιοί. Είναι τέτοια η αμηχανία που κανείς δεν απαντά.* Ρωτάνε, αλλά με τέτοιο τρόπο που απωθούν την απάντηση. Γιατί τελικά, αυτό που έχει σημασία, είναι ότι κάνανε αυτό που πιστεύουν, που νοιώθουν, καταθέσανε τη ψυχή τους με ειλικρίνεια. Η επιβράβευση, το αν άρεσε ή όχι, είναι ακαδημαικό, δεν αφορά. Όταν αυτό που κάνεις είναι αυτό που εσύ ποθείς, η ανταπόκριση που αυτό έχει είναι ανευ σπουδαιότητας, δεν επηρρεάζει. Και συνδέοντας με την παρόμοια ερώτηση που γίνεται στο πρώτο μονόπρακτο, "Σας αρέσω;" περνά πολύ δυνατά το μύνημα, δεν έχει σημασία, δεν ασχολούμαι, ακολουθώ τη πορεία μου, ανεξαρτήτως. (τουλάχιστον σε μένα, ίσως επειδή εκεί είναι το μυαλό μου, τι να πω)



Συνολικά, χάρηκα που την είδα τη παράσταση. Είναι μια άποψη φρέσκια και ενδιαφέρουσα. Και το δεύτερο μονόπρακτο, το "Μοτέλ" μου άρεσε πάρα, μα πάρα πολύ. Όμως, δε θα το ξανάβλεπα και θα προβληματιζόμουνα να το συστήσω. Εξαρτάται από τα γούστα του καθενός. Είναι ιδιαίτερη, πειραματική, μάλλον προχωρημένη.


Δυό συμβουλές αν πάτε:
Αποφύγετε τη πρώτη σειρά, ενδείκνυται για γενναίους μόνο
Διαβάστε το πρόγραμμα πριν τη δείτε, βοηθάει στη παρακολούθηση.




*Εγώ, μάζεψα όλο μου το θάρρος, και τους συνεχάρηκα, ως όφειλα, ως ψωμομένη θεατρόφιλη, τρομάρα μου, αλλά ήταν πολύ δύσκολο. Δε γνωρίζω αν μετά την άτακτο δικιά μου φυγή, οι εναπομείναντες θεατές βρήκαν το θάρρος να απαντήσουν αν τους άρεσε ή όχι.