Σάββατο, Νοεμβρίου 15, 2008

Στάχτες

του Κρίστοφερ Χάμπτον
βασισμένο στο μυθιστόρημα του Σάντορ Μάραϊ "Τα κεριά καίγονται μέχρι το τέλος"

Δύο παλίοι φίλοι που η προδοσία (;) του ενός τους χώρισε. Σάραντα χρόνια μετά, αναπόφευκτα συναντιουνται και τα γεγονότα επαναεπισκέφτονται. Αναπόφευκτα γιατί είναι ανάγκη και των δυό. Γιατί, παρόλο που χωρίστηκαν, ήταν, είναι και παραμένουν φίλοι. Και αν ίσως ο ένας επηζητούσε εξηγήσεις, να βγεί η αλήθεια στο φως από το στόμα του ίδιου του φιλου προδότη - γιατί υπήρχε τρόπος να μάθει αλλά μόνο από το φίλο ήθελε να πάρει τις πληροφορίες, και του άλλου ο στόχος ασαφής, (η συγχώρεση ίσως; μήπως να ερευνήσει αν ο άλλος δεν είχε καταλάβει;) τελικά το ζητούμενο, η διάρκεια της φιλίας τους, κι ας μην μπορεί να είναι φιλία με τα δώρα που η φιλία φέρνει, αυτό το ζητούμενο περίτρανα αποδυκνείεται και έρχεται να τους γαληνέψει και τους δύο.

Το έργο αναφέρεται στη τραγωδία της προδοσίας, στην απόγνωση που νοιώθει ένας άνθρωπος όταν προδωθεί από φίλο. Το θέμα δε με αγγίζει, ίσως γιατί δεν έχω βαθιές φιλίες, ίσως γιατί δε προσμένω πίστη από τους φίλους μου, πάει καιρός που συνειδητοποίησα ότι η ζωή δεν είναι δίκαια, και δεν οφείλει να είναι δίκαια, είναι καλά που δεν είναι δίκαια, σε φέρνει αντιμέτωπο με το σθένος σου να πράτεις δίκαια σε ένα κόσμο άδικο, και σε φέρνει αντιμέτωπο με όλες σου τις εσωτερικές δυνάμεις όταν προσπαθείς να επεξεργαστείς τις διάφορες "αδικίες" Άσχετο.
Δύο φίλοι παιδικοί λοιπόν, μεγαλώνουν, προερχόμενοι από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα με ότι αυτό συνεπάγεται, και η γυναίκα του ενός τον απατάει με τον άλλον. Προφανώς κάποια στιγμή το παράνομο ζευγάρι αποφάσισε να σκοτώσει το σύζυγο, η ευκαιρία δόθηκε και πέρασε (ή την άφησε εσκεμμένα ο προδότης να περάσει;) ανεκμετάλευτη, και ο φίλος προδότης εξαφανίζεται. Από δειλία, ή από φιλία. Και εκεί για μένα είναι που ο κεντρικός ήρωας δεν κατανοεί πως δεν υπήρξε προδοσία. Τη στιγμή που χαμήλωσε το όπλο, και δεν τον σκότωσε, ο προδότης φίλος του επέλεξε να παραμείνει πιστός, και το τίμημα ήταν να χάσει και φίλο και ερωμένη. Αλλά παρέμεινε πιστός. Ενώ ο άλλος, ο "προδωμένος" με το να νιώθει προδωμένος και να μη κατανοήσει ότι ο φίλος του τελικά παρέμεινε πιστός, τον πρόδωε πολύ χειρότερα. Δεν έχει σημασία τι έκανες στη κακιά στιγμή λέω εγώ, δε μπορώ να πιστέψω ότι σκέφτηκες αυτό για μένα. Εκεί για μένα η προδοσία, κι εκεί αναγνωρίζω ότι η φιλία δεν υπήρξε, όταν πιστεύεις τόσο λίγο σε μένα, που δεν εξαντλείς όλα σου τα ελαφρυντικά, που δε κατασκευάζεις ελαφρυντικά, γιατί θα σου ήτανε αδιανόητο ότι εγώ, που με ξέρεις, θα μπορούσα να δράσω έτσι από μόνη(ος) μου. Αυτά περί φιλίας και προδοσίας....

Όσο για τη παράσταση, είναι του εξαιρετικού επιπέδου που έχουμε συνηθίσει στο θέατρο Στοά. Καλό, κλασσικά δοσμένο θέατρο. Ένα θέατρο που αναδεικνύει το κείμενο και στηρίζεται σε ερμηνείες. Και αυτό αναγκαίο. Πολλές φορές έχω καταφύγει στο θέατρο Στοά μετά από μπαράζ πειραματικών, πιο νεανικών, "καινούργιων" παραστάσεων (που μου αρέσουν και για αυτό τις επιλέγω, σημειώνω) για να ξεκουραστώ, επιστρέφοντας στη πρώτη μου αγάπη.


Το πρόγραμμα επίσης είναι υπέροχο. Γνώρισα και τον κύριο Χάμπτον και τον Σαντόρ Μαραϊ. Πολύ καλή δουλειά.
Και μου αρέσει πάρα πολύ το φυλλάδιο με ένα κείμενο κατάθεση/διαμαρτυρία που δίνουνε με τις απόψεις επί των ελληνικών θεατρικών πραγμάτων της θεατρικής εταιρίας Στοά. Λένε πολλά που περνάνε συχνά από το μυαλό μας και δεν αρθρώνονται. Αλλά το πιο σημαντικό είναι η υπενθύμιση
"Κάνουμε θέατρο για να δώσουμε λύση στα προβλήματα μας, να απαλλαγούμε από τα φαντάσματα που μας περιτριγυρίζουν, να βγούμε από το βούρκο της καθημερινότητας, να γλυτώσουμε από το ψέμα, την υποκρισία και την απάτη του "πολιτισμού". Το θέατρο για μας δεν είναι πρόσχημα είναι τρόπος ζωής"
Μόνο να θυμόμαστε επίσης ότι ο καθείς έχει δικαίωμα να κάνει θέατρο (και να ζεί) για τους δικούς του λόγους, με το δικό του τρόπο. Το κοινό έχει την ευθύνη της επιλογής. Και τις συνέπειες φυσικά. Και το κοινό έχει το δικαίωμα να επιλέγει ότι θέλει για τους δικούς του λόγους, με τους δικούς του τρόπους. Και το θέατρο (καθώς και η ζωή) ανάλογα με τις επιλογές αυτές, και των με και των δε, εξελίσσεται αναλόγως και προχωρά.


Σκηνοθεσία: Θανάσης Παπαγεωργίου
Παίζουν οι ηθοποιοί: Θανάσης Παπαγεωργίου, Γιάννης Ροζάκης, Λήδα Πρωτοψάλτη

στο Θέατρο Στοά

Τρίτη, Νοεμβρίου 04, 2008

Απο δω και πέρα μόνο χάπι έντ

Βασιμένο στο Breakfast at Tiffany's του Truman Capote
θεατρική διασκευή και απόδοση Γεωργία Μαυραγάνη


Κρατάω στα χέρια μου ένα μικρό χαρτάκι, διπλωμένο ξανά και ξανά, μικροσκοπικό. Μου το δώσανε στο τέλος της παράστασης "όταν είδα το 100% τέλειο κορίτσι για μένα". Γράφει "Αυτό να το διαβάσεις μόνη σου!". Κοιτάζω τον καλό μου, με κοιτάζει και αυτός, έχει ένα δικό του που τον προστάζει να το διαβάσει όταν θα είναι μόνος του, και σιωπηλά αποφασίζουμε να υπακούσουμε. Μπαίνει στη τσάντα για κάποια άλλη στιγμή, μοναξιάς ή μοναχικότητας.

"Να αλλάξεις το κολπό. Να κάνεις πίσω αντί για μπροστά. Να κρατάς τη πρώτη σκέψη αντί για τη δεύτερη. Να τη λες. Να μη προσπαθείς να γίνεις η πιο δυνατή, αλλά αντίθετα να δείχνεις την αδυναμία. Στην αδυναμία συναντιόμαστε. Δεν είσαι μόνη σου. Να σκέφτεσαι: Από δω και πέρα μόνο Χάπι Εντ..."

Ίδιοι σχεδόν συντελεστές με τη προηγούμενη παράσταση, παρόμοιο θέμα, ή μήπως όχι; Υπάρχει μια αγάπη που δε πεθαίνει ποτέ; Άραγε; το ερωτηματικό για τον ήρωα της ιστορίας.
Τι θέλουμε; το ερωτηματικό της ιστορίας και η απάντηση άμεσα δοσμένη. "Τελικά αυτό που θέλουμε είναι να μας πάρει κάποιος αγκαλιά και να μας πει: σςςςςς όλα θα πάνε καλά" Πές μου ένα ψέμα να αποκοιμηθώ, ατάκα κλεμένη από άλλη παράσταση, δε θυμάμαι ποιά, λέω εγώ και επαυξάνω. Και λέγε λέγε στο τέλος θα το πιστέψεις ξές και αν εσύ το πιστεύεις τότε είναι και αληθινό για σένα. "Δε πειράζει να είναι απάτη, αρκεί να είναι αυθεντική" Σωστά; σωστά να λες.
Μπορούμε να γίνουμε ευτυχισμένοι, το δικό μου ερωτηματικό; Πότε θα επιλέξουμε να πούμε και να πιστέψουμε και να απαιτήσουμε από τον ίδιο μας τον εαυτό, το δικό μας Χάπι Έντ;
Η Χόλυ, είναι το κορίτσι που φεύγει, που αναζητά, που ψάχνει κάτι, αλλά δε ξέρει τι. Στη Νέα Υόρκη όπου "όλοι ειναι σίγουροι ότι θα βρουν αυτό που θέλουν. Βέβαια δεν ξέρουν τι είναι αυτό αλλά είναι σίγουροι ότι είναι κάτι ωραίο" Αναρωτιέμαι από που αντλούν αυτή τη σιγουριά. Εγώ με τα πολλά πάντως, ανακάλυψα ότι, συνήθως αυτό που θέλουμε, όταν το αποκτούμε, απέχει πολύ από το ωραίο. Τα ωραία συνήθως τα βρήκα εκεί που δεν περίμενα, εκεί που ήξερα ότι δεν ήθελα να πάω. Αλλά αυτό είναι μια άλλη σηζήτηση και εν τέλει μια τελείως προσωπική εμπειρία. Μακάρι για τους υπόλοιπους τα ωραία να είναι στα θέλω τους.
Η Χόλυ λοιπόν, πρώην Λούλου Μαίη, έχοντας εγκαταλείψει άντρα και τέσσερα θετά παιδιά, φεύγει. Και μετά, εγκαταλείπει πιθανή καριέρα ηθοποιού και ξαναφεύγει. Στη Νέα Υόρκη πιά, ζεί στο περίπου, ξεπουλώντας κορμί, επιβιώνει ονειρευόμενη ότι το θέλω της είναι στη γωνία. "Διάσημη και πλούσια θα γίνω, αυτό είναι μέσα στο πρόγραμμα" Ο Πώλ την ερωτεύεται, ο έρωτας του τον βοηθά να κάνει γκέλ και να κατακτήσει το δικό του θέλω, να γίνει συγγραφέας. Προσπαθεί να τη κρατήσει, να τη βοηθήσει να ξεπεράσει το φόβο της να αγαπήσει, δεν είναι η αγάπη που θα νοιώσεις κλουβί της λέει, αλλά ο ίδιος σου ο εαυτός (κάπως έτσι τελοςπάντων ο Πώλ το λέει πιο όμορφα) αλλά η Χόλυ φεύγει ξανά. "Φρόντισε την εγώ δε τα κατάφερα" Κάτι μου λέει ότι όσο η Χόλυ δεν αποφασίζει να επιλέξει Χάπι Έντ κανείς δε θα μπορέσει να τη φροντίσει.


To breakfast στο Tiffany's με την Audrey Hepburn δεν το έχω δεί (ξέρω, ξέρω απαράδεκτη), δεν ήξερα καν, προτού αρχίσω να γράφω εδώ, ότι εκεί ήταν βασισμένη η παράσταση, οπότε δεν έχω αναφορές, ούτε συγκρίσεις, ούτε με νοιάζει, γιατί εγώ χθες έζησα μια μαγεία. Πολύ μου αρέσει που οι συντελεστές της παράστασης αποφασίζουν να συνομιλούν με το κοινό, ένοιωθα λες και λέγανε σε μένα προσωπικά την ιστορία, σαν ένας φίλος να μου ανοίγει τη ψυχή του. Πολύ μου αρέσει που η παράσταση ξεκινά από το φουαγιέ. Πολύ μου αρέσει η φρέσκια ματιά, το φιλικό κλίμα, η νεανικότητα που πάλλεται, το χιούμορ. Πολύ μου άρεσε που υπήρξαν τόσες στιγμές που γέλασα, ή που χαμογέλασα νοσταλγικά. Μου δίνει άρωμα και χρώμα και ατμοσφαιρα όλο αυτό. Ίσως να το βλέπω μόνο εγώ έτσι γιατί είμαστε μια γενιά με τους συντελεστές, οπότε όταν στην ερωτική σκηνή, αποσύρει το φως σιγά σιγά από το σμίξιμο και το εστιάζει εν τέλει στο βάζο με τα τριαντάφυλλα, χαμογέλασα θυμούμενη τις παλιές ελληνικές ταινίες και τη κάλπικη λίρα. Πολύ μου αρέσει το πάντρεμα της μουσικής, τα τραγούδια μέρος της ιστορίας, γιατί εξάλλου να χρησιμοποιηθεί άλλος λόγος όταν ο Κοέν το έχει εκφράσει τόσο τέλεια; " Dance me to your beauty with a burning violin, dance me through the panic 'till I am gathered safely in", κι ας προσθέσουμε τις προσωπικές μας θύμισες και αισθήματα που μας γενούν τα τραγούδια στο όλο θεατρικό βίωμα, να έχουμε ο καθένας μας και άλλη τελική γεύση. Με εκπλήσει τόσο ταλέντο μπροστά μου. Ένα μεγάλο μπράβο και ευχαριστώ λοιπόν. Πέρασα υπέροχα. Και έφυγα με μια γλυκιά γεύση, που το είχα ανάγκη χθες, και είναι και αυτό σημαντικό δε βρίσκετε;

Σκηνοθεσία: Γ. Μαυραγάνη.
Παίζουν η ηθοποιοί: Αντώνης Ντουράκης, Βάσω Καβαλιεράτου, Χρήστος Θεοδωρίδης.
Και οι μουσικοί:
Μάνος Ροβίθης, Κωστής Ζουλιάτης, Σοφία Σαρρή (υπέροχη φωνή)


στο θέατρο Επί Κολωνώ