Στάχτες

του Κρίστοφερ Χάμπτον
βασισμένο στο μυθιστόρημα του Σάντορ Μάραϊ "Τα κεριά καίγονται μέχρι το τέλος"

Δύο παλίοι φίλοι που η προδοσία (;) του ενός τους χώρισε. Σάραντα χρόνια μετά, αναπόφευκτα συναντιουνται και τα γεγονότα επαναεπισκέφτονται. Αναπόφευκτα γιατί είναι ανάγκη και των δυό. Γιατί, παρόλο που χωρίστηκαν, ήταν, είναι και παραμένουν φίλοι. Και αν ίσως ο ένας επηζητούσε εξηγήσεις, να βγεί η αλήθεια στο φως από το στόμα του ίδιου του φιλου προδότη - γιατί υπήρχε τρόπος να μάθει αλλά μόνο από το φίλο ήθελε να πάρει τις πληροφορίες, και του άλλου ο στόχος ασαφής, (η συγχώρεση ίσως; μήπως να ερευνήσει αν ο άλλος δεν είχε καταλάβει;) τελικά το ζητούμενο, η διάρκεια της φιλίας τους, κι ας μην μπορεί να είναι φιλία με τα δώρα που η φιλία φέρνει, αυτό το ζητούμενο περίτρανα αποδυκνείεται και έρχεται να τους γαληνέψει και τους δύο.

Το έργο αναφέρεται στη τραγωδία της προδοσίας, στην απόγνωση που νοιώθει ένας άνθρωπος όταν προδωθεί από φίλο. Το θέμα δε με αγγίζει, ίσως γιατί δεν έχω βαθιές φιλίες, ίσως γιατί δε προσμένω πίστη από τους φίλους μου, πάει καιρός που συνειδητοποίησα ότι η ζωή δεν είναι δίκαια, και δεν οφείλει να είναι δίκαια, είναι καλά που δεν είναι δίκαια, σε φέρνει αντιμέτωπο με το σθένος σου να πράτεις δίκαια σε ένα κόσμο άδικο, και σε φέρνει αντιμέτωπο με όλες σου τις εσωτερικές δυνάμεις όταν προσπαθείς να επεξεργαστείς τις διάφορες "αδικίες" Άσχετο.
Δύο φίλοι παιδικοί λοιπόν, μεγαλώνουν, προερχόμενοι από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα με ότι αυτό συνεπάγεται, και η γυναίκα του ενός τον απατάει με τον άλλον. Προφανώς κάποια στιγμή το παράνομο ζευγάρι αποφάσισε να σκοτώσει το σύζυγο, η ευκαιρία δόθηκε και πέρασε (ή την άφησε εσκεμμένα ο προδότης να περάσει;) ανεκμετάλευτη, και ο φίλος προδότης εξαφανίζεται. Από δειλία, ή από φιλία. Και εκεί για μένα είναι που ο κεντρικός ήρωας δεν κατανοεί πως δεν υπήρξε προδοσία. Τη στιγμή που χαμήλωσε το όπλο, και δεν τον σκότωσε, ο προδότης φίλος του επέλεξε να παραμείνει πιστός, και το τίμημα ήταν να χάσει και φίλο και ερωμένη. Αλλά παρέμεινε πιστός. Ενώ ο άλλος, ο "προδωμένος" με το να νιώθει προδωμένος και να μη κατανοήσει ότι ο φίλος του τελικά παρέμεινε πιστός, τον πρόδωε πολύ χειρότερα. Δεν έχει σημασία τι έκανες στη κακιά στιγμή λέω εγώ, δε μπορώ να πιστέψω ότι σκέφτηκες αυτό για μένα. Εκεί για μένα η προδοσία, κι εκεί αναγνωρίζω ότι η φιλία δεν υπήρξε, όταν πιστεύεις τόσο λίγο σε μένα, που δεν εξαντλείς όλα σου τα ελαφρυντικά, που δε κατασκευάζεις ελαφρυντικά, γιατί θα σου ήτανε αδιανόητο ότι εγώ, που με ξέρεις, θα μπορούσα να δράσω έτσι από μόνη(ος) μου. Αυτά περί φιλίας και προδοσίας....

Όσο για τη παράσταση, είναι του εξαιρετικού επιπέδου που έχουμε συνηθίσει στο θέατρο Στοά. Καλό, κλασσικά δοσμένο θέατρο. Ένα θέατρο που αναδεικνύει το κείμενο και στηρίζεται σε ερμηνείες. Και αυτό αναγκαίο. Πολλές φορές έχω καταφύγει στο θέατρο Στοά μετά από μπαράζ πειραματικών, πιο νεανικών, "καινούργιων" παραστάσεων (που μου αρέσουν και για αυτό τις επιλέγω, σημειώνω) για να ξεκουραστώ, επιστρέφοντας στη πρώτη μου αγάπη.


Το πρόγραμμα επίσης είναι υπέροχο. Γνώρισα και τον κύριο Χάμπτον και τον Σαντόρ Μαραϊ. Πολύ καλή δουλειά.
Και μου αρέσει πάρα πολύ το φυλλάδιο με ένα κείμενο κατάθεση/διαμαρτυρία που δίνουνε με τις απόψεις επί των ελληνικών θεατρικών πραγμάτων της θεατρικής εταιρίας Στοά. Λένε πολλά που περνάνε συχνά από το μυαλό μας και δεν αρθρώνονται. Αλλά το πιο σημαντικό είναι η υπενθύμιση
"Κάνουμε θέατρο για να δώσουμε λύση στα προβλήματα μας, να απαλλαγούμε από τα φαντάσματα που μας περιτριγυρίζουν, να βγούμε από το βούρκο της καθημερινότητας, να γλυτώσουμε από το ψέμα, την υποκρισία και την απάτη του "πολιτισμού". Το θέατρο για μας δεν είναι πρόσχημα είναι τρόπος ζωής"
Μόνο να θυμόμαστε επίσης ότι ο καθείς έχει δικαίωμα να κάνει θέατρο (και να ζεί) για τους δικούς του λόγους, με το δικό του τρόπο. Το κοινό έχει την ευθύνη της επιλογής. Και τις συνέπειες φυσικά. Και το κοινό έχει το δικαίωμα να επιλέγει ότι θέλει για τους δικούς του λόγους, με τους δικούς του τρόπους. Και το θέατρο (καθώς και η ζωή) ανάλογα με τις επιλογές αυτές, και των με και των δε, εξελίσσεται αναλόγως και προχωρά.


Σκηνοθεσία: Θανάσης Παπαγεωργίου
Παίζουν οι ηθοποιοί: Θανάσης Παπαγεωργίου, Γιάννης Ροζάκης, Λήδα Πρωτοψάλτη

στο Θέατρο Στοά