Ραχήλ

του Γρηγόριου Ξενόπουλου


Το Ξενόπουλο τον αγαπώ ιδιαίτερα, ίσως επειδή είναι κοντοχωριανός, κι αν δε παινέψεις το σπίτι σου θα πέσει να σε κάψει, ίσως επειδή το ότι είναι κοντοχωριανός μου είναι και πιο οικείος, τι να πω, ίσως πάλι γιατί πραγματικά είναι τεχνίτης της μυθοπλασίας, της γλώσσας και της ανατροπής. Και γιατί καταπιάνεται με θέματα, που αν και είναι καθαρά της εποχής του, έχουν μια τρομαχτική διαχρονικότητα, γιατί είναι η ανθρώπινη φύση που καθορίζει και προδιαγράφει τις καταστάσεις που περιγράφει, και η ανθρωπινη φύση, πως να το κάνουμε, είναι ίδια και απαράλλακτη ανά τους αιώνες.

Η Ραχήλ είναι μια εβραιοπούλα χάρμα, όλο ζωντάνια, καλοσύνη, γεμάτη ομορφιά ζωής. Κόρη πλούσιας οικογένειας, καλοζωισμένη, είναι γάργαρο νερό που δροσίζει τους γύρω της. Τι έχει να της σκοτινιάσει τη ζωή; Τίποτα. Νέα και ερωτευμένη με τον Έλληνα γείτονα της, δεν έχει λόγο να κάνει τίποτα άλλο παρά να ακολουθήσει τη καρδιά της, να γίνει χριστιανή, να τον παντρευτεί. Τίποτα δικό της δεν απειλείται, τίποτα δικό της δε βάλεται, δεν έχει ανάγκη να το διατηρήσει, να το προστατεύσει, να διακυρήξει τη σημαντικότητα του για αυτή. Ίσως επειδή ακριβώς τίποτα δικό της δεν απειλείται, δε καταλάβαινε και πόσο σημαντικά ήταν αυτά τα δικά της που τόσο αυτονόητα τα είχε. Στη κοντινή Κέρκυρα, ένα κορίτσι βρίσκεται νεκρό, δε ξέρουν αν είναι εβραιοπούλα ή ελληνοπούλα, αλλά αρχίζει ο παραλογισμός, ίσως γιατί ψάχνανε αφορμή; και οι έλληνες στρέφονται εναντιων των εβραίων. (Πραγματική ιστορία αυτό, έγινε το 1891) Και τότε η Ραχήλ καλείται να επιλέξει, μεταξύ της παράδοσης της, της οικογένειας της, του ποια είναι τελικά, της ταυτότητας της, και του όνειρου, του έρωτα, του μέλλοντος που κάποτε φαντάστηκε. Παραδέρνει ανάμεσα σε δύο επιλογές που τελικά καμιά τους δεν ήθελε, ξαφνικά αντιμέτωπη με έναν κόσμο μη αγγελικά πλασμένο, μια πραγματικότητα που δε θέλει να αποδεχτεί.

Υπέροχο κειμενο, υπέροχη ιστορία, δυστυχώς μια χλιαρή παράσταση. Το ευχαριστήθηκα, γιατί ευχαριστήθηκα το κείμενο. Εκνευρίστηκα από τη δυκολία που είχα να παρακολουθήσω τι έλεγε ο κ. Θωμάς Παπάζογλου. Έτυχε να πάω βέβαια με αγαπημένη φίλη θεατρολόγο, η οποία ως ειδικός, εξέφρασε ιδιαίτερα άσχημη γνώμη για τη παράσταση. Αν είχα αφεθεί ανεπηρέαστη από τη κριτική της, ίσως να μην είχα σχηματίσει την εντύπωση που σχημάτισα. Αλλά κυρίως λόγω του ότι το κείμενο είναι τόσο δυνατό που η απόλαυση του υπερκαλύπτει άλλες ατέλειες.




Σκηνοθεσία: Ελένη Σκότη
Παίζουν οι ηθοποιοί: Θάνος Αλεξίου, Πέπη Μοσχοβάκου, Πέτρος Αποστολόπουλος, Αννίτα Κούλη, Γιάννης Λεάκος, Άντονυ Μπερκ, Χάρης Τσιτσάκης, Θωμάς Παπάζογλου, Υβόννη Μαλτέζου

στο Εθνικό Θέατρο, Νέα σκηνή